Nieuwe regels voor efficiëntere behandeling stedelijk afvalwater

Impact van lozingen afvalwater verminderen

De Europese Richtlijn Stedelijk Afvalwater kwam er in 1991. Het doel van deze richtlijn is het milieu beschermen tegen de gevolgen van afvalwaterlozingen. In 2019 evalueerde de Europese Commissie de richtlijn. Uit die evaluatie bleke dat de richtlijn de afgelopen drie decennia sterk heeft bijgedragen aan het terugdringen van waterverontreiniging en aan een betere behandeling van afvalwater.

Toch zijn er nog steeds bronnen van verontreiniging die onvoldoende worden aangepakt met de huidige regels. Bijvoorbeeld kleinere agglomeraties en een breed scala aan schadelijke microverontreinigingen. Daarnaast werd duidelijk dat de afvalwaterzuiveringssector een van de grootste energieverbruikers is in de publieke sector.

Meer agglomeraties en meer verontreinigende stoffen

Met de nieuwe regels zet de Europese Raad een nieuwe stap om het milieu beter te beschermen. Voortaan moeten de lidstaten het afvalwater van alle agglomeraties met meer dan 1.000 inwonerequivalenten – 150.000 liter afvalwater per dag – opvangen en behandelen volgens de Europese minimumnormen. Tot nu toe bedroeg die drempel 2.000 inwonerequivalenten.

Zo moet uiterlijk in 2035 al het biologisch afbreekbaar organisch materiaal uit het stedelijk afvalwater verwijderd worden. Tegen 2039 moeten grote afvalwaterzuiveringsinstallaties – meer dan 150.000 inwonersequivalenten – ook stikstof en fosfor verwijderen en ten laatste in 2045 is een aanvullende behandeling om microverontreinigingen te verwijderen verplicht.

Producenten van geneesmiddelen en cosmetica – de belangrijkste bron van microverontreinigingen in stedelijk afvalwater – zullen minstens 80 procent van de extra kosten voor het verwijderen van deze microverontreiniging moeten betalen. Hiervoor wordt een regeling voor uitgebreide producentenverantwoordelijkheid uitgewerkt.

Naar energieneutraliteit

De afvalwaterbehandelingssector kan doorslaggevend zijn om de uitstoot van broeikasgassen fors te verminderen en tot een klimaatneutrale Europese Unie te komen. Met de nieuwe regels streeft Europa naar energieneutraliteit. Concreet moeten stedelijke waterzuiveringsinstallaties die afvalwater van minstens 10 000 inwonerequivalenten behandelen uiterlijk in 2045 gebruikmaken van energie die ze zelf uit hernieuwbare bronnen opwekken.

Meten is weten

De herziene richtlijn verplicht de afvalwaterbeheerders om het stedelijk afvalwater te controleren. Ze moeten onder andere meten of er virussen, zoals het coronavirus, aanwezig zijn in het afvalwater. Ok moeten ze controleren op de aanwezigheid van verontreinigde stoffen die mogelijk een bedreiging vormen voor de volksgezondheid.

De volledige tekst van de Europese Richtlijn Stedelijk Afvalwater is beschikbaar op de website van de Europese Unie.