Vlaamse Regering keurt waterbeleidsnota 2020-2025 goed

De visietekst van de derde waterbeleidsnota is opgebouwd rond 3 strategische doelstellingen met 6 krachtlijnen. Deze worden vertaald naar een aantal specifieke doelstellingen die aangeven wat de Vlaamse Regering wil realiseren en hoe zij dit wil bereiken. De waterbeleidsnota gaat de planvorming vooraf en bevat dus geen concrete acties of maatregelen.

Visie

Drinkwater en riolering vormen een essentieel onderdeel van deze waterbeleidsnota. Er staan dan ook belangrijke doelstellingen voor de waterbedrijven en rioolbeheerders in vermeld. Hieronder vind je een greep uit de doelstellingen:

• We pakken verontreiniging door nutriënten en pesticiden aan zodat we onze drinkwaterbronnen kunnen blijven beschermen.
• De waterbeleidsnota voorziet dat er meer wordt ingezet op onderzoek over die nieuwe stoffen. Nieuwe opkomende stoffen (zoals medicijnresten, hormoonverstorende stoffen, microplastics, …) kunnen immers onze drinkwaterbronnen hypothekeren.
• We identificeren problematische stoffen en nemen maatregelen om het verbruik aan banden te leggen of producten van de markt te weren. Dit doen we om te voorkomen dat het gebruik van bepaalde pesticiden zou leiden tot een verontreiniging die - door de trage respons van grondwater - pas jaren na het eerste gebruik zichtbaar zou worden.
• De Vlaamse Regering bevestigt met deze waterbeleidsnota het uitgangspunt van de Kaderrichtlijn water. Die stelt dat de kwaliteit van het grond- en oppervlaktewater voor drinkwatervoorziening van dusdanige kwaliteit moet zijn, zodat met eenvoudige zuiveringstechnieken drinkwater geproduceerd kan worden. Zowel voor oppervlaktewater als voor grondwater zal er daarom een nieuw generiek beschermingskader uitgewerkt worden.
• Er wordt ook aandacht besteed aan de uitbouw van een betrouwbare en performante hemel- en afvalwaterinfrastructuur. Die zorgt als geheel voor een minimale vuiluitstoot naar de omgeving en een verhoogde waterveiligheid.
• De waterbedrijven engageren zich via de waterbeleidsnota om te investeren in een betere monitoring van het distributienet om zo lekverliezen onder controle te houden.
• Ook het klimaatvraagstuk krijgt aandacht in deze waterbeleidsnota. We garanderen de permanente toegang tot veilig en gezond drinkwater, maar benadrukken daarbij de waarde van ons drinkwater en blijven aansporen tot een duurzaam gebruik ervan. Circulair watergebruik zal een belangrijk aspect zijn in het klimaatvraagstuk.
• We passen het ‘vervuiler betaalt’-beginsel toe voor alle stakeholders die druk uitoefenen op het watersysteem en zorgen er maximaal voor dat wat de vervuiler betaalt, gebruikt wordt om de veroorzaakte vervuiling tegen te gaan. Dit principe wordt ook toegepast in de waterfactuur.
• …

Waterbeheerkwesties

De waterbeheerkwesties maken ook deel uit van de waterbeleidsnota. Zij schetsen een beeld van de toestand vandaag en van de belangrijkste knelpunten waar we tegenaan lopen bij het realiseren van de doelstellingen van het integraal waterbeleid.

Ook al merken we op het terrein dat de waterkwaliteit sterk verbeterd is, toch stellen we vast dat de toestand van het oppervlaktewater en het grondwater nog steeds niet goed is. Ook in de gebieden die we extra beschermen omdat we ze gebruiken voor drinkwaterproductie, hebben we de doelstellingen nog niet bereikt. Er worden bijvoorbeeld te veel pesticiden en nutriënten gemeten. Daarnaast kennen we in Vlaanderen steeds meer periodes van droogte en warmte, waardoor de kans op waterschaarste zal toenemen. Vanuit deze, en nog andere, vaststellingen schuift het document vijf waterbeheerkwesties naar voor. Dat zijn de grote thema’s waar we op botsen bij de realisatie van het waterbeleid.

1. De verontreinigingsdruk daalt onvoldoende. Er komen nog steeds te veel nutriënten, zware metalen en pesticiden in onze waterlopen en in het grondwater terecht. Ook nieuwe stoffen (zoals microplastics en medicijnresten), historische verontreiniging van waterbodems en invasieve exoten vormen een probleem. De landbouwproductie is een belangrijke oorzaak van stikstof- en fosforverliezen in het milieu.
2. De hydrologie en hydromorfologie zijn sterk gewijzigd. We onttrekken grote hoeveelheden water aan onze watersystemen voor de productie van drinkwater en voor gebruik als proceswater voor de industrie en landbouw. Bovendien zijn de waterlopen vaak rechtgetrokken en bedijkt, zijn de oevers verstevigd en zijn er stuwen geplaatst. Tot slot is de bodem in Vlaanderen op vele plaatsen verhard. Dit maakt dat het regenwater moeilijk kan infiltreren.
3. Maatregelen worden vooral sectoraal en generiek geformuleerd. Een betere samenwerking en meer afstemming tussen initiatieven binnen het waterbeleid en met het aangrenzende beleid, biedt kansen om sneller vooruit te gaan. Het waterbeleid zet daartoe in opeen gebiedsgerichte werking inde speerpunt- en aandachtsgebieden voor oppervlaktewater en de waak-en actiegebieden voor grondwater
4. Grote uitdagingen versus beperkte middelen. Overheden en sectoren investeren samen jaarlijks ruim 2 miljard euro in het waterbeheer. Toch zijn deze middelen onvoldoende.
5. Het behalen van de doelstellingen voor water is niet haalbaar door inzet vanuit het waterbeleid alleen. Er is nood aan een brede transitie. Dit zowel binnen de verschillende beleidsdomeinen, als op de verschillende niveaus. Er is ook nood aan verregaande samenwerking met de andere gewesten en lidstaten.

Meer informatie over deze waterbeleidsnota vind je op www.volvanwater.be.

Bron: https://www.volvanwater.be/waterbeleidsnota-2020-2025

Bron: https://beslissingenvlaamseregering.vlaanderen.be/document-view/5E82F18F14A499000800009F