Hoe ziet de kaart van het Vlaamse waterlandschap eruit?
We horen vaak dat Vlaanderen een waterarme regio is. Dit lijkt haaks te staan op de vele neerslag die België te verwerken krijgt. Hoe kan het dan dat we toch spreken van een waterarm gebied?
Waarom is Vlaanderen een waterarm gebied?
Hoewel er in Vlaanderen veel neerslag valt, krijgen we toch vaak te maken met lage grondwaterstanden. Dat heeft een aantal redenen.
Een groot deel van de neerslag, verdampt al voor de grond ze kan opnemen. Die verdamping is nog groter in de warme zomermaanden waardoor de waterreserves niet aangevuld worden. Een ander deel van de neerslag vloeit meteen naar rivieren en beken. Die stromen vaak rechtstreeks naar zee. Ook dat water heeft te weinig tijd om in de grond te infiltreren en zijn we dus kwijt. Een laatste grote factor is de verharding in Vlaanderen. Omdat een groot deel van oppervlakte van Vlaanderen verhard is, krijgt het regenwater ook hier niet de kans om in de grond te dringen. Weer water dat we met andere woorden kwijt zijn.
Minder dan 30 procent van de neerslag die valt, sijpelt ook effectief in de grond. Dat is best weinig. Na een lange periode van droogte moet het dus enkele weken of zelfs maanden regenen om de grondwaterstand weer op peil te krijgen. Maar, waarom is dat nu zo belangrijk?
Wat is een waterwingebied?
Waarom is dat grondwaterpeil nu van belang voor de drinkwaterproductie? De waterbedrijven produceren de helft van ons drinkwater met grondwater. De plaatsen waar ze dat grondwater oppompen, noemen we ook wel waterwingebieden. Hoe die gebieden verdeeld zijn over Vlaanderen zie je op onderstaande kaart.
Voor de andere helft van de productie gebruiken de waterbedrijven oppervlaktewater uit beken, rivieren of kanalen. Op de kaart hieronder zie je waar de waterbedrijven oppervlaktewater innemen. Omdat ook onze rivieren deels gevoed worden door grondwater, speelt het grondwaterpeil ook een rol voor de oppervlaktewaterwinningen. Als we willen dat er water uit de kraan blijft stromen, is het dus heel belangrijk dat die grondwaterpeilen ook hoog genoeg blijven.
De grondwaterwingebieden en gebieden errond genieten hogere bescherming. Ze zijn duidelijk aangegeven met een blauw verkeersbord, zoals je hieronder ziet. Dat wil zeggen dat je je in een zone bevindt die zeer belangrijk is voor de grondwaterwinning. Verontreiniging in de bodem, laat staan in het water moet hier absoluut vermeden worden. Het uitgangspunt bij de bescherming van deze gebieden is dat de waterkwaliteit zodanig moet zijn, dat de productie van drinkwater mogelijk is door eenvoudige zuiveringstechnieken.
Daarom pleiten we als watersector voor een uitbreiding van het beschermingskader van waterwingebieden, zowel van grondwater als oppervlaktewater. Niet enkel om toekomstige kosten te vermijden, maar des te meer om onze drinkwaterproductie veilig te stellen en risico’s te vermijden.
