Benchmarkrapport bronbewaking
De procesbenchmark bronbewaking gaat dieper in op de bewaking van de bestaande ruwwaterbronnen bestemd voor de productie van drinkwater. Dit proces is belangrijk om de bevoorradingszekerheid van voldoende kwaliteitsvol drinkwater te garanderen. Dit belang komt tot uiting in hoge scores voor procesmaturiteit bij alle waterbedrijven.
De waterkwaliteit en -kwantiteit van deze bronnen wordt opgevolgd en bewaakt om te verzekeren dat zowel op korte als langere termijn voldoende kwaliteitsvol drinkwater beschikbaar is met zo laag mogelijke zuiveringsinspanningen. Het bronbewakingsproces bestaat uit drie deelprocessen: monitoring van de bestaande ruwwaterbronnen, een risicoanalyse en het bepalen van risicogebaseerde acties om eventuele geïdentificeerde risico’s te mitigeren en waar nodig de waterveiligheidsplannen aan te passen.
Deze procesbenchmark omvat een kwantitatieve analyse op basis van prestatie-indicatoren en een kwalitatieve inschatting van de procesmaturiteit.
Voornaamste bevindingen
- In 2021 was er in Vlaanderen 34 procent reservecapaciteit ten opzicht van de vergunde captatie voor ruwwaterbronnen. Dat percentage geeft aan welke marge de waterbedrijven hebben om binnen de verleende vergunningen te voldoen aan bijkomende watervraag.
- Het aantal dagen ruwwateropslagcapaciteit voor oppervlaktewaterbronnen bij piekverbruik representeert het meest uitdagende scenario voor de waterbedrijven. De Watergroep heeft daarbij 47 dagen en water-link 15 dagen buffercapaciteit.
- Vlaanderen telt in totaal 109 grondwaterbronnen met een beschermingszone. Hierdoor is in totaal 309 vierkante kilometer in Vlaanderen beschermd aan de hand van een bronbeschermingszone. 95% van de bronbeschermingszones I is in handen van de waterbedrijven, 14,5% van de beschermingszones II en 1,1% van de beschermingszones III.
- In Vlaanderen werden in 2021 in totaal 7676 ruwwaterstalen geanalyseerd. Gemiddeld gezien zijn dat 57 stalen per ruwwaterbron per jaar.
- De Vlaamse waterbedrijven rapporteren de impact van de droogte op de ruwwaterbeschikbaarheid aan de Vlaamse droogtecommissie aan de hand van impactniveaus 0, 1 of 2. Voor de meeste bevoorradingsgebieden was het impactniveau gedurende heel 2021 0.
- In Vlaanderen stond in 2021 3% van de ruwwatercapaciteit uit dienst door kwaliteitsproblemen met de bron.
Welke acties onderneemt de watersector?
Op basis van de procesbenchmark werken de waterbedrijven in de schoot van AquaFlanders aan verbeteracties op sectorniveau. Daarbij werken ze de metrieken voor operationele bronbewaking verder uit op sectorniveau om meer eenduidigheid van de gecommuniceerde cijfers te bekomen.
Daarnaast zetten ze sterker in op sensibilisering rond bronbescherming. Dit om het bewustzijn omtrent de verantwoordelijkheden voor de bronbewaking van grondwaterbronnen bij verschillende doelgroepen te verhogen. Aanvullende werken de waterbedrijven ook aan verbeteracties op bedrijfsniveau.
Samenwerking met stakeholders en bijkomende ondersteuning is nodig
- Verhoogde toegankelijkheid van de databanken van de Vlaamse Overheid kan het bronbeheer ondersteunen.
- Een hervorming van het wettelijk kader voor de bronbescherming van grondwater en oppervlaktewater voor de productie van drinkwater moet aansluiten op de actuele noden van de waterbedrijven.
- Een betere afstemming van de prioriteiten van handhavers en de drinkwatersector is noodzakelijk.
- Een uniforme boodschap rond bronbeheer geeft meer duidelijkheid aan gebruikers van beschermingszones en burgers.
- Goede praktijken invoeren die in andere regio’s gehanteerd worden voor waterwinningen.
Het volledige rapport kan je hieronder bekijken.
